Servisch in het kort
Het Servisch is een gestandaardiseerde variant van het Servo-Kroatisch en wordt gesproken door ongeveer negen miljoen sprekers. Het Servisch behoort tot de Slavische groep van talen, wat samen met de Romaanse en Germaanse talen behoort tot één van de drie grootste groepen van de Indo-Europese taalfamilie (Hammond, 2005). De Slavische talen zijn onderdeel van de Balto-Slavische tak van de Indo-Europese taalfamilie. Naast het Slavisch, behoren de Baltische talen ook tot de Balto-Slavische tak. De Slavische talen maken een verdeling in West-Slavische talen, zoals Pools en Tsjechisch; Oost-Slavische talen zoals Russisch en Oekraïens en Zuid-Slavisch talen zoals het Bulgaars en het Servisch (Comrie, Matthews, Polinsky & Aitchison, 2003). Het Servisch is een officiële taal van Servië en Montenegro, wat tot 2003 Joegoslavië werd genoemd. De Servische noordelijke provincie Vojvodina is meertalig waar onder andere Hongaren, Slowaken en Romanen wonen en hun eigen taal spreken. Daarnaast behoort het Servisch tot één van de officiële talen in Bosnië en Herzegovina. Tevens wordt het Servisch gesproken in Kroatië en Macedonië (Hammond, 2005). In Figuur 1 is het gebied aangegeven waar het Servisch wordt gesproken.
Figuur 1. Landen waar Servisch wordt gesproken. Donkerblauw geeft aan waar Servisch als officiële taal wordt gezien (Servië, Montenegro, Bosnië en Herzegovina). Lichtblauw geeft aan waar Servisch een minderheidstaal is (Kroatië, Macedonië, Roemenië, Hongarijke, Slowakije, Tsjechië) (Bron: wikipedia)
Zoals is beschreven is het Servisch een standaard-variant van het Servo-Kroatisch. Het Servo-Kroatisch was een taal die zowel in publieke als private situaties werd gesproken. Voor de Kroaten werd deze taal Kroatisch genoemd en voor de Serven en Montegrenijnen Servisch (Radovanovic, 2000). De acceptatie van het Standaard Servisch was een gecompliceerd proces. Zowel op linguïstisch vlak als op cultureel, etnisch, economisch en politiek gebied. Dit was te zien aan de naamveranderingen die de taal onderging. Daarnaast wilden de Kroaten strikt het Latijns alfabet gebruiken en het Servisch zowel het Latijns als het Cyrillisch alfabet. Daarbij waren er ook beweegredenen die gerelateerd waren aan verschillende varianten van de standaard taal, die gemotiveerd werden door regionale, culturele, ethische en politieke overwegingen (Radovanovic, 2000). Religie In het zuiden van Servië is de meerderheid Islamitisch. In het westen en noorden wonen katholieken en protestanten. De belangrijkste religie in Servie is de Servisch-Orthodoxe kerk. Schriftsysteem Wegens politieke veranderingen in Oost-Europa is de status van verschillende Slavische talen veranderd, waaronder die van het Servisch. In voormalig Joegoslavië wordt het kleine verschil tussen Kroatisch en Servisch benadrukt door verschillende schrijfsystemen. Het Servisch wordt geschreven met zowel het Cyrillisch schrift als het Latijns schrift, terwijl het Kroatisch in het Latijns alfabet wordt geschreven (Comrie, Matthews, Polinsky & Aitchison, 2003). Het Cyrillisch alfabet en het Latijns alfabet bevatten beide dezelfde 31 letters, maar in een andere volgorde. Het Cyrillisch alfabet is op het Grieks en fonetische principes gebaseerd en is door de Serven aangenomen gedurende het Byzantijnse tijdperk. Het Latijns alfabet is door de Serven, die in het westen van Servië woonden, aangenomen. Het Latijns alfabet is hetzelfde alfabet als wordt gebruikt in het Nederlands. Bijzonder is dat het Servisch de enige Europese standaard taal is die beide alfabetten gebruikt. De sprekers van het Servisch kunnen beide schriften lezen. Daarnaast is de Servische spelling transparant en fonetisch. Elke letter correspondeert met een bepaalde klank, ongeacht de plaats van de letter in een woord. Dit is in tegenstelling tot het Nederlands, waar een klank meerdere schrijfwijzen kan hebben. Zoals in Figuur 2 te zien is, bevat het Cyrillisch veel tekens die het Nederlands niet kent. Op deze pagina worden de voorbeelden uit het Servisch in het Latijns alfabet gegeven, om u een idee te geven hoe de woorden en/of zinnen worden gevormd en uitgesproken. Figuur 2. Het Latijns alfabet met de tegenhangers uit het Cyrillisch alfabet
Bron: http://www.studyserbian.com/proba/Grammar/Serb_Alphabet.asp |