Fonologie
Het Birmees is een toontaal met vier tonen.
Verder heeft de taal de volgende klinkers (vocalen) en medeklinkers (consonanten):
De syllabestructuur van het Birmees is C(G)V((V)C). De start van een syllabe (lettergreep) bestaat uit een consonant en eventueel een glijklank, en het tweede gedeelte bestaat uit (1) een monoftong alleen, of (2) een monoftong met een consonant, of (3) een diftong met een consonant. Diftongen kunnen niet aan het einde van een syllabe voorkomen. De basissyllaben zijn:
In syllaben met een nasale rhyme zijn maar drie tonen mogelijk, de checked-toon komt daar niet voor. De tonen onderscheiden zich niet alleen door hun toonhoogte, maar ook door hun intensiteit, duur en klankkwaliteit. Informatie over betekenis zit vaak op andere eigenschappen van een woord dan in het Nederlands. Zo maken tonen een betekenisverschil, maar ook de mate van 'aspiratie': bij een transitief werkwoord wordt de beginconsonant geaspireerd uitgesproken, bij een intransitief werkwoord niet.
Woordvolgorde
Het Birmees heeft een SOV-woordvolgorde. Deze volgorde is wel redelijk vrij, een Birmese zin kan bijvoorbeeld op de volgende manieren zijn opgebouwd: Subject+Object+Verb (SOV), of: Object+Subject+Verb (OSV). Het subject en object mogen ook weggelaten worden waardoor een zin kan bestaan uit alleen een (vervoegde) werkwoordsvorm. Adjectieven en getallen komen ná het naamwoord. (N-Adj en N-Num). Lidwoorden en aanwijzende voornaamwoorden Evenals het Nederlands kent het Birmees bepaalde en onbepaalde lidwoorden. De is bepaald lidwoord, cig onbepaald. De betekent ook ‘dat’ en di betekent ‘dit’. Meervouden Bij de persoonlijk voornaamwoorden, worden in het Birmees meervouden gemaakt met tó. Zo worden ŋa, nin en θu (1-2-3SG) ŋa tó, nin tó en θu tó (1-2-3PL). -tó wordt in sommige gevallen ook gebruikt bij naamwoorden, in de zin van ‘en zo voorts’ of ‘en de zijnen’: Mà só só-tó is 'Ma So So en familie'. Het gebruikelijke meervoudssuffix voor telbare naamwoorden is -te: mìpòun-te (lanterns). Bij niet-telbare naamwoorden betekent -te ‘veel’. |