Fonologie
Medeklinkers
In de tabel hieronder staan de overeenkomsten en verschillen samengevat van de medeklinkers in het Turoyo en het Nederlands.
Er zijn verschillende categorieën:
|
Tabel 1. Consonanten in het Turoyo vergeleken met het Nederlands, in notatie volgens IPA. Consonanten in grijze vakjes komen in beide talen voor, in blauwe vakjes treft men Nederlandse consonanten die in het Turoyo niet voorkomen en in de groene vakjes staan Turoyo consonanten die het Nederlands niet kent.
Klinkers
- In het Turoyo komen acht klinkers voor, waaronder /i/, /e/, /a/, /o/ en /u/.
- Daarnaast kent het Turoyo drie schwa-achtige klanken, die alleen in onbeklemtoonde lettergrepen voorkomen, waarbij de klinker wordt gereduceerd: de /ə/, /ă/ en /ŭ/ (Jastrow, 2011).
- Er zijn geen bijzonderheden gevonden over de syllabestructuur van het Turoyo. Een blik in een woordenboek Engels-Turoyo (Awde et al., 2007) doet vermoeden dat in het Turoyo voornamelijk CV- en CVC-lettergrepen voorkomen. Zelfstandig naamwoorden eindigen altijd op een klinker.
- Er komen initiaal en finaal clusters voor, maar het is onduidelijk of dat even gebruikelijk is als in het Nederlands. Een voorbeeld van een cluster aan het begin van een syllabe is khtowo ‘boek’, waaruit ook blijkt dat er andere klanken een cluster kunnen vormen dan wij in het Nederlands gewend zijn.
- Veel clusters ontstaan door morfologische processen, waardoor bijvoorbeeld een uiting als l-bayto ‘naar huis’ ontstaat, waarbij het voorvoegsel l- ‘naar’ betekent (Jastrow, 1992).
- In het Turoyo komt de klemtoon in principe op de één-na-laatste lettergreep. Als er morfemen bij komen aan het einde van woord, dan verplaatst de klemtoon naar de nieuwe één-na-laatste lettergreep. Dat geldt niet voor werkwoorden, daarbij blijft de lettergreep op de één-na-laatste lettergreep van de stam.
- Als een zelfstandig naamwoord wordt voorafgegaan door een lidwoord, dan valt de klemtoon op het lidwoord.
- In samenstellingen komt de klemtoon op de laatste lettergreep van het eerste woord.