In het kort
Kutchi (of Katchi, Kutcchi, Kachchi, Kachchhi, Kachhi, Cutchi) is een Indo-Arische taal uit de Indo-Iraanse groep van de Indo-Europese taalfamilie. De volledige classificatie is als volgt: Indo-Europees Indo-Iraans Indo-Arisch Noordwestelijk Sindhische talen Kutchi Kutchi is afgeleid van een van de Prakrit-talen, de oude volkstalen van India, die zich hebben ontwikkeld tot de moderne Indo-Arische talen van de noordwestelijke regio. De taal wordt voornamelijk gesproken in Kachchh, het grootste district van Gujarat, de meest westelijke staat van India. Daarnaast zijn er verschillende gemeenschappen van Kutchi-sprekers direct over de grens in de provincie Sindh in Pakistan. Ook worden er aanzienlijke aantallen sprekers gevonden in Malawi, Kenia en Tanzania, als gevolg van de Indiase diaspora in Oost-Afrika. Wereldwijd spreken er ongeveer 886.000 mensen Kutchi. |
Figuur 1: Gujarat
Noot. Overgenomen uit Gujarat, 2023 (https://nl.wikipedia.org/wiki/Gujarat)
Noot. Overgenomen uit Gujarat, 2023 (https://nl.wikipedia.org/wiki/Gujarat)
Taal of dialect?
Sommige wetenschappers beschouwen Kutchi als een dialect van Sindhi, maar de talen verschillen behoorlijk van elkaar. Naast het feit dat Sindhi en Kutchi behoorlijk van elkaar verschillen, zijn er ook grote overeenkomsten en is er een significante onderlinge verstaanbaarheid. Door de tijd heen heeft Kutchi woordenschat overgenomen van Gujarati (de officiële taal van de staat Gujarat in India) en Marwari. Kutchi, wordt soms ook (onjuist) aangeduid als een dialect van Gujarati.
Kutchi kent verschillende dialecten. De variant van Kutchi die gesproken wordt in Sindh en in de Banni-regio van Kutch lijkt meer op het Lari-dialect van Sindhi, terwijl het Kutchi gesproken in de oostelijke delen van Kutch meer Gujarati-invloeden heeft en langzaam meer op Gujarati begint te lijken.
De meeste Kutchi’s die in India wonen zijn twee- of drietalig, vanwege de blootstelling aan nauw verwante buurtalen zoals Gujarati. Veel Pakistaanse Kutchi’s zijn ook twee- of drietalig: veel inwoners van Karachi spreken Kutchi. De verschillen met naburige talen zijn meer uitgesproken in de gesproken varianten, maar het heeft ook veel leenwoorden uit Gujarati, Marwari (een belangrijke westelijke Rajasthani-taal) en Hindi-Urdu. In onderstaande tabel is te zien hoe het Kutchi in opzichten lijkt op het Sindhi, Gujarati en Memoni.
Sommige wetenschappers beschouwen Kutchi als een dialect van Sindhi, maar de talen verschillen behoorlijk van elkaar. Naast het feit dat Sindhi en Kutchi behoorlijk van elkaar verschillen, zijn er ook grote overeenkomsten en is er een significante onderlinge verstaanbaarheid. Door de tijd heen heeft Kutchi woordenschat overgenomen van Gujarati (de officiële taal van de staat Gujarat in India) en Marwari. Kutchi, wordt soms ook (onjuist) aangeduid als een dialect van Gujarati.
Kutchi kent verschillende dialecten. De variant van Kutchi die gesproken wordt in Sindh en in de Banni-regio van Kutch lijkt meer op het Lari-dialect van Sindhi, terwijl het Kutchi gesproken in de oostelijke delen van Kutch meer Gujarati-invloeden heeft en langzaam meer op Gujarati begint te lijken.
De meeste Kutchi’s die in India wonen zijn twee- of drietalig, vanwege de blootstelling aan nauw verwante buurtalen zoals Gujarati. Veel Pakistaanse Kutchi’s zijn ook twee- of drietalig: veel inwoners van Karachi spreken Kutchi. De verschillen met naburige talen zijn meer uitgesproken in de gesproken varianten, maar het heeft ook veel leenwoorden uit Gujarati, Marwari (een belangrijke westelijke Rajasthani-taal) en Hindi-Urdu. In onderstaande tabel is te zien hoe het Kutchi in opzichten lijkt op het Sindhi, Gujarati en Memoni.
Kutchi
Chhado hane/ Chhadyo Achanto/vinanto Kichadi Khyo taa? Toke vaanchejo naye? Booey taraf ji ticket Mujo samaan vinayi viyo |
Sindhi
Chad hane/ Chhadyo hane Maan Achan-tho/ Va(n)a-tho Kichadi khaaoo/ Khayo tha? Tokhe Van(j)ro nahe?’ Ba-ii taraf ji ticket Muhinjo Samaan Vi(n-ae)ayji wayo/ wiyo |
Gujarati
Chhodo have Aavu(n)’ chhu(n)’/ Jaau(n)’ cchu(n)’ Kichdi khaao chho? Tare javanu nathi? Banne taraf ni ticket Maro saman khovai gayo che |
Memoni
Chhadyo hane Achanto/ Vinato Kichadi Khiyo taa? Toke vanchejo naye? Banne taraf ji ticket Mijo samaan khovai vayo |
Engels (vertaling)
Now drop it I am coming/ going Are you eating kichdi? Don’t you have to go? A round trip ticket I lost my luggage |
Opmerking. Letters tussen haken geven nasale of sterke klanken aan.
Noot: aangepast overgenomen van Kutchi Language, 2023 (https://en.wikipedia.org/wiki/Kutchi_language)
Noot: aangepast overgenomen van Kutchi Language, 2023 (https://en.wikipedia.org/wiki/Kutchi_language)
Schrift
Kutchi is een van de ongeschreven talen van India. Er wordt verondersteld dat de Kutchi-taal ooit in twee schriftsoorten is weergegeven: het Khojki-schrift of het Dholavira-schrift. Beide zijn tegenwoordig niet meer in gebruik. Kutchi wordt normaal gesproken geschreven met behulp van een aangepaste versie van het Gujarati-schrift. Veel boeken en tijdschriften in het Kutchi worden gepubliceerd in het aangepaste Gujarati-schrift gebruikt, waaronder het tijdschrift Vadhod ("Inquiry"). Dr. Rajul Shah, een ayurvedische arts, psycholoog en grafoloog, heeft een schrift gemaakt om voor het Kutchi te gebruiken.
Kutchi is een van de ongeschreven talen van India. Er wordt verondersteld dat de Kutchi-taal ooit in twee schriftsoorten is weergegeven: het Khojki-schrift of het Dholavira-schrift. Beide zijn tegenwoordig niet meer in gebruik. Kutchi wordt normaal gesproken geschreven met behulp van een aangepaste versie van het Gujarati-schrift. Veel boeken en tijdschriften in het Kutchi worden gepubliceerd in het aangepaste Gujarati-schrift gebruikt, waaronder het tijdschrift Vadhod ("Inquiry"). Dr. Rajul Shah, een ayurvedische arts, psycholoog en grafoloog, heeft een schrift gemaakt om voor het Kutchi te gebruiken.
Figuur 2: Kutchi Schrift
Noot. Aangepast overgenomen uit Heritage Voices: Language – Kutchi, door M. Bachu, 2014
(https://www.cal.org/heritage/pdfs/heritage-voice-language-kutchi.pdf)
Noot. Aangepast overgenomen uit Heritage Voices: Language – Kutchi, door M. Bachu, 2014
(https://www.cal.org/heritage/pdfs/heritage-voice-language-kutchi.pdf)